Littera Deusto

Gotzon Garatek 30 urtetan zehar egindako lan eskerga honetan hainbat atsotitz desberdin aurki ditzakegu hizkuntza desberdinetan: euskaraz, gazteleraz, ingelesez eta latinez hain zuzen ere. Lan honek 14.458 atsotitz biltzen ditu euskaraz, gainerako hizkuntzetan bere parekoa zein den adieraziz. Euskarazko atsotitz gehienak zazpi probintzietako 23 baserritan daude bilduta gutxi gorabehera. Normala den moduan, hemen agertzen diren […]

[Lee más →]

Balio aktiboa zein pasiboa duen garri atzizkiak antz handia dutela ikusten da nahiz eta berdinak ez izan. Baina zein arrazoi dago garri biek bakarra izan behar dutela pentsatzeko? Xabier Artiagoitiak honen gainean uste du hiru arrazoi eman daitezkeela gutxienez. Arrazoiak ondoko hauek dira:

Balio bikoiztasuna aipatu arren, tradizio gramatikalak ez ditu inoiz ere garri morfema bi […]

[Lee más →]

Itzulpengintza automatikoa (TM gazteleraz, MT ingelesez) Softweare -n erabilera aztertzen duen linguistika konputazionalaren alor bat da. Bere helburua testu bat lengoaia naural batetik beste lengoaia natural batera itzultzea da. Esate baterako, frantsezez dagoen testu bat ingelesera itzultzea. Maila oianrrizkoenean, testua hitzez hitz itzulia izango da. Baina, Korpus linguistiko baten bitartez, posible izan beharko liteke itzulpen konplexuagoak […]

[Lee más →]

Duela urtebete baino zertxobait gutxiago aurkeztu zuen EUDIA ikerketa taldeak EDAK (Euskara Dialektalaren Ahozko Korpusa) proiektua. EUDIAk euskararen bariazioari ematen dio garrantzia eta horretarako bere zentzu zabalenean ikertuko ditu desberdintasunak hizkuntzaren diakronia kontuan harturik: bariazio soziolinguistikoa, geolinguistikoa, lexikoa, morfologia… Euskarak urtez urte eta belaunaldiz belaunaldi zer motatako aldaketak hartzen dituen ikustea da EDAK proiektu honen […]

[Lee más →]

 Galderei Erantzutea (ingelesez Question Answering) informazioa berreskuratzeko mota bat da. Lengoaia Naturalaren Prozesamendua behar duen teknologia da, baina beste dokumentu-berreskurapen sistema batzuk baino konplexuagoa. Sistema honek hainbat galdera mota aztertzen saiatzen da: listak, definizioak, nola, non, noiz, zergatik, etab. barneratuz. Bilaketa hauek aldatu daitezke dokumentu lokalen kolekzio txiki batetik, web guztira. Lehenengo Galdera Erantzun-Sistemak 1960.hamarkadan […]

[Lee más →]

  Machine Translation is a sub-field of computational linguistics. It investigates computer software used to translate texts from one language into another. It can perform in two levels. At its basic level Machine Translation, makes a simple substitution of words. It also can use corpus techniques to attempt more complex translations. Current machine translation software […]

[Lee más →]

Juntagailu hauek oso antzekoak dira. Ezaugarri nagusiak:  ♥ Normalean juntagaiak perpausak baino atal txikiagoak izaten dira: izen-sintagmak, adizlagunak, aditzondoak, partizipioak…  ♥ Gehienetan orobatasuna adierazten dute, hau da, hiztunari berdintsu zaio bata zen bestea aukeratzea.  ♥ Juntagaiak izen-sintagma deklinatuak direnean, normalean kasu-marka bietan jarri ohi da. Hala ere, juntagai biei dagokien hitzan bat ( zenbatzailea, erakuslea, […]

[Lee más →]

Maila guztietako osagaiak elkar ditzake ( perpaus osoak, izen-sintagmak, aditzondoak…) eta zenbat-nahi osagai elkar ditzake.  Galde-perpausetan edota zehar-galderetan erabili ohi da, gehienetan elkarren baztergarri diren aukerak adierazteko, bata aukeratzeak bestea baztertzea dakarrelarik.        Adib. Nola joango zara, autoz ala hegazkinez? Maiz antonimoekin erabiltzen da.       Adib. Azkenean joango zara, bai ala ez?  Ekialdeko euskalkietan batez […]

[Lee más →]

Juntagailu hautakariak bi juntagai edo gehiagoren arteko aukera edo hautaketa adierazteko erabiltzen ditugu. Juntagailu hautakari erabilienak honako hauek dira: edo, edota, ala, nahi(z) eta zein.
♣ Edo: maila guztietako osagaiak elkar ditzake; oro har, adierazpen perpausetan agertzen da. Edo juntagailuarekin aditza beti singularrean jarri behar da, salbuespenak salbuespen.
♣ Edota: (edo+eta): Edo juntagailuaren parekoa da. Edonon erabil […]

[Lee más →]

“Edo” eta “eta” juntagailuak elkartzetik dator. Edo-ren antzekoa da baina ezin da sinonimoen artean eta zenbatzaileen artean agertu. Ezaugarri nagusiak:  ♥ Maila guztietako juntagailuak elkar ditzake: perpaus osoak,    aditzondoak, izen-sintagmak, eta abar.  ♥ Adierazpen- perpausetan zein galde-perpausetan erabil daiteke.  ♥ Edo-ren balio berberak har ditzake: elkarren baztergarri diren         aukerak, orobatasuna eta bigarren juntagaia lehenengoaren  edo    […]

[Lee más →]

Juntagailua perpaus-mailako lotura gauzatzeko funtzioa duen gramatika-elementua da, maila eta izaera bereko perpausak elkartuz juntadura gauzatzen duena. Maiz, perpausen arteko nahiz perpausaren sintagmen arteko erlazio-mota definitzen duen elementua adierazteko erabili izan da (honek menderagailua eta lokailua hartzen ditu bere baitan). Juntagailuak ez dira menderagailu eta lokailuekin nahastu behar, juntagailuak, menderagailuak eta lokailuak gauza ezberdinak baitira. […]

[Lee más →]

Zenbat-nahi osagai elkar ditzake, gehienetan bi baino elkartzen ez baditu ere, hauek maila edo kategoria berekoak izan behar dute. Zenbait euskalkitan edo da hautakari bakarra eta balio guztiak hartzen ditu: orobatasuna (berdintasuna, kidekotasuna) edota elkarren baztergarri (bata aukeratzeak bestea baztertzea dakar). Adib. Zein nahiago duzue? Berdin dit: bata edo bestea. Sarri, bigarren juntagaia lehenengoaren zehaztapena […]

[Lee más →]