Littera Deusto

Bueno ha tardado pero por fin mi otro site ya está preparado. Os he mandado a todos un mail y la segunda tanda de mails ya está preparada y os llegará muy pronto con la dirección de mi nuevo site. A los que no os ha llegado, a la segunda tanda, deciros que tardará un […]

[Lee más →]

Euskal fonetika labur aztertzean, bi ataletan egin behar dugu: lehenik, bokalismoa; eta kontsonantismoa, ondoren. Fonetika gai sakona denez, fenomeno eta aldaketa fonetiko dituena, luze eramango luke azalpen osatu bat egiteak; beraz, azaletik aztertuko dugu. Bokalismoa Bokalismoa aztertzean ere zatiketa bat egin behar dugu: segmentuak azalduko ditugu lehen, fonemak aztertuz. Bigarren, sekuentziak, hau da, fonema hauek […]

[Lee más →]

XVI. mendetik, euskal literaturaren sorrerarekin bat, azaltzen da euskal idazleengan euskalkien zatiketaren ideia eta hizkuntza ez arautua izatearen kezka. Garai hartako erlijio liburuek irakurlearengan eragin nahi zutenez, egileek ahalik eta jende gehienek ulertuko zuten euskara erabili nahi zuten, askotan zein aldaki hartzeko auzitan izaten zirelarik. Euskal literaturako lehen liburua, Linguae Vasconum Primitiae (1545), behe-nafarreraz idatzia […]

[Lee más →]

HITZ ERAKETA: ERATORBIDEA ETA ELKARKETA Euskarak zenbait gizarte-eskakizun berriren, eta ez hain berriren, beharretara egokitzeko, beste hizkuntza guztiek bezala, lexiko berrikuntzara jo behar du, bizibeharrak ezarri ohi duen iharduera-lege bezala. Berrikuntza honetarako dituen baliabideak dira: mailegutza, zabalkuntza semantikoa, berrrezarpen lexikala, berrikuntza fonologikoa, eratorpena eta konposizioa. Seiak azaltzeko astirik izango ez dugunez, azken bietan sakonduko dugu, […]

[Lee más →]

Perpausa guztiek izen-sintagma eta aditz-sintagma dituzte. Lehenengoa izenaren inguruan eratzen da eta bigarrena aditzaren inguruan. Aditz bakarreko perpausei bakunak deritze, hau da, bere barnean beste perpausik ez daraman perpausa da bakuna. Aditz bat baino gehiago, eta hortaz perpaus bat baino gehiago, duen perpausa elkartua dela esango dugu, juntadurazkoa nahiz menderakuntzazkoa izan. Izen-sintagmarenn ardatza izena den […]

[Lee más →]

TESTU IRUZKINA 1.Maila foniko-fonologikoa 2.Maila morfosintaktikoa:deklinabidea, aditza, perpausa… 3.Lexikoa: hitz elkartuak, eratorriak, maileguak… PERIFRASTIKOAK orainaldia iraganaldia alegiazkoa IZAN -ke da/zaio zen/zitzaion -litz-/-litzaio- +ke dateke/zaioke zatekeen/zitzaiokeen litzateke/litzaioke *EDIN -ke -dadi-/-dakio- zedin/zekion -ledi-/-lekio- +ke daiteke/dakioke zitekeen/zekiokeen liteke/lekioke *EDUN -ke du/dio zuen/zion -lu-/-lio- +ke duke/dioke zukeen/ziokeen luke/lioke *EZAN -ke -deza-/-diezaio- zezan/ziezaion -leza-/-liezaio- +ke dezake/diezaioke zezakeen/ziezaiokeen lezake/liezaioke TRINKOAK orainaldia […]

[Lee más →]

1- Maila sintaktikoa 1.1 Osagai metriko-fonikoak 1.1.1 Osagai metrikoak –         Neurria –         Errima –         Bertso-lerroak –         Ahapaldiak 1.1.2 Osagai ez-metrikoak –         Soinu errepikapenak –         Anforak –         Aliterazioak… 1.2 Osagai morfosintaktikoak 1.2.1 Morfologia –         Aditzak –         Izenak –         Izenordainak –         Adjektiboak –         Juntagailuak… –         Esaldi motak eta egiturak 1.3 Osagai lexikoak 2- Maila pragmatikoa 2.1 Egoera […]

[Lee más →]

XVII. mendea: ibilbidea eta egileak XVII. mendeko euskal literatura bi gertakizun historikoren eragipean agertuko da: lehenenengoa, Trentoko Kontzilioa da; bigarrena, Sarako Eskolaren sorrera. Egoera politikoari dagokionez, Frantzia eta Espainia bakean ziren dagoeneko, biak katolikoak zirelarik, baina Frantzian kulturaren susperraldia pizten zen bitartean, Espainian beherakada gertatzen ari zen. Kontraerreformaren aritik, Trentoko Kontzilioarekin kultura eta erlijioa estu-estu […]

[Lee más →]

XVI. mendea. Literatura ibilbidea eta idazleak XVI. mendean kokatzen da euskal literaturaren sorrera, Bernat Etxepareren Linguae Vasconum Primitiae liburuaren argitalpenarekin batera. Ordura arte ahozkotasunak asetzen zuen erabat euskaldunen kultura gosea: genero tradizionaletan, narraziozkoan, ipuinak, leiendak, baladak eta erromantzeroa; lirikan, kantu liriko herrikoiak eta paremiologia; dramatikoan, ihauteritako antzezpenak eta Eguberritako autoak, batik bat. Hauetaz gain, gaur […]

[Lee más →]