Metadatuak datuei buruzko datuak edo informazioari buruzko informazioa dira. Hiru irizpide nagusitan sailkatzen dira: edukian, aldagarritasunean eta egintzan.
Formatuak eta estandarrak
Metadatuen formatuen garapena bultzatzen duten bi talde daude: multimedia teknika eta web semantikoa. Multimedia teknikaren geroa multimediako baliabide arrunta deskribatzea da; web semantikoarena, berriz, baliabide mota bakoitzaren deskribapena eta horrez gain ezagupenaren lotura. Hauek dira formatorik ezagunenak:
- ID3 :
-Metadatu errazen idazkera ahalbidetzen du eta garrantzitsuenetarikoa da. Multimedia edukiontzi batean metadatuak sartzeko norma (estándar de facto) da; MP3etan erabiltzen da bereziki.
Erabilpena:
Multimedia fitxategien tag-a ID3aren katalogaziorako ezinbestekoa da. Tag-aren bitartez bilduma bat antolatzea posiblea da irizpide anizkunen bidez behar duzun artxiboetan bilaketa azkarragoa eta xumeagoa egiten du eta.
Formatua:
ID3aren zehaztapenak edozein fitxategi edo multimedia edukiontzietan baliozkoak dira. Baina ez dira nagusiki audio-edukiontzietan jartzen. Zehaztapenaren hiru bertsio euren artean bateragarriak dira:
- ID3 1 bertsioa
- ID3 1.1 bertsioa
- ID3 2.o bertsioa
Badaude beste formatu batzuk ere aurretik esan bezala, baina aipatu baino ez ditugu egingo:
- MPEG-7
- MPEG-21
- TU-Anytime
- Dublin Core
- LOM
- RDF (Resource Description Framework)
- RDF Schema
- OWL
Bestalde, metadatu motak aurkeztuko dira eta bi sail nagusitan bereiziko dira:
- Eduki eta deskripziorako metadatuak:
ISBD (International Standard Bibliographic Description)
AACR2 (Anglo American Cataloging Rules)
APPM (Archives, Personal Papers and Manuscripts9
TEI (Text Enconding Initiative) Headers
Dublin Core:
– Baliabide elektronikoen deskribaketarako diseinatutako sistema da, hala hola, bere aurkitze eta berreskuratzerako
– Hamabost elementudun multzo batez konformatuta dago
– Bere bihurkortasunak elementu hauek modifikatu eta zabaldu ahal izatea uzten du
– Bere diseinua intuiziozkoa da, informazioaren sortzaileak beraien dokumentuak sortutako une berean kodifikatu ahal izana uzten du
GILS (Government Information Location Service)
FGD (federal Geographic Fata Comittee)
VRA (Visual Resources Association) Core Categories for Visual Resources
EAD (Encoded Archival Description)
- Metadatuentzako kodeketa:
MARC (Machine Readable Cataloging)
SGML (Standard Generalized Markup Language)
XML (Extensible Markup Language)
Metadatuen adibideak:
Iturriak:
-
Metadatuak, Definizioa, Wikipediatik, urriaren 24an, orria: http://es.wikipedia.org/wiki/Metadato
-
ID3, Wikipediatik, urriaren 24an, orria: http://es.wikipedia.org/wiki/ID3
-
Multimedia edukiontzia /Contenedor multimedia, Wikipediatik, urriaren 24an, orria: http://es.wikipedia.org/wiki/Contenedor_multimedia
-
Estandar de facto, Wikipediatik, urriaren 24an, orria: http://es.wikipedia.org/wiki/Est%C3%A1ndar_de_facto
-
Metadatu motak, UNAM, urriaren 24an, orria: http://cuib.unam.mx/~felipe/metadata2000/tipos.htm
-
Núcleo de Dublín, UNAM, urriaren 24an, orria: http://cuib.unam.mx/~felipe/metadata2000/dublin.htm
-
Metadatuen adibideak, Google-etik, urriaren 24an, orria: http://www.mappinginteractivo.com/imagenes/art-08/enero08/art06/fig6.3.jpg, http://1.bp.blogspot.com/_jvW_oNp7yKE/Rq-PxWwGCBI/AAAAAAAAABE/2c3nkEsR5zM/S730/Metadatos+del+Blog.gif eta http://metadatos.latingeo.net/imagenes/metodologia/proceso-gral.gif/image_preview
-
Dublin Core, DCMI Home, urriaren 24an, orria: http://dublincore.org/
