Littera Deusto

Modern Languages, Basque Studies and Humanities

Labayru hiztegiaren azterketa

marzo 16th, 2011 · No hay Comentarios

Labayru Ikastegiak euskal kulturaren ondarea berreskuratu eta barriro gizarteratzeko lanean dihardu joan dan 30 urteotan (1977tik). Horretarako hainbat arlo landu izan ditu: ikerketa, irakaskuntza, itzulpengintza, herri-ondarearen bilketa, euskeraren erabileraren normalizazino planak, etnografia.

Hamabi kidek osotutako Artezkaritza, hauxe da Ikastegiko jaurtze sail gorena, hamabietatik bat Artezkaritzaburua da. Ikastegiaren ibilbidea bideratu eta zaintzea, Ikastegiaren egitarauak eta ekintzak onartzea dira bere helburu nagusiak.

Helburu nagusiak Euskal Herriaren kultur balioak garatu eta eguneratzearen alde izango diran zereginai ekin eta zerbitzuak eskintzea da.Bere eginbeharretariko bat euskal kulturaren berarizko balioak aintzat hartu eta euroi aurrera eragitea dala jasoten da. Hain aberatsa eta bakarra dan kultura hau asko prezietan dala erakusteko gogoa gogoratzen da bertan.

 

 

EZAUGARRIAK ETA ZERBITZUAK

Euskera-gaztelania ereduko hiztegia da. Bertan, bizkaiera eta Batua uztarturik datoz, Bizkaieraren lexikoa finkatzeko lehenengo saio orokorra dugu. Euskaltzaindiaren hiztegi batuaren ildotik osoturik dago eta lexiko batuaren corpusa ugaltzeko ahaleginaz mamindu da. Hitzen sinonimo aukera ezin hobea dakarkigu, Euskera biziaren ondarea eta tradizio idatziaren ekarria bertan islatuta ditugularik. 60.000 sarrera nagusi eta 90.000tik gorako adiera ditu.

DATU- BASEA

Gaur egungo beharrizanak kontuan hartuta, Labayru Hiztegia  teknologia barrietara ekarri dute, erabiltzaileari kontsulta-hiztegi arin eta eroso bat eskaintzeko. Online formato horretan, hiztegiotan batutako hitzak edota esamoduak modu errazean bilatu daitezke; horretaz gain, norberak bere ekarpenak eta iradokizunak ere egin leikez web orrian ipini duten buzoiaren bidez. Hiztegiaren ezaugarririk bereizgarriena dan horri ere eusten dio: Bizkaiera eta Batua uztarturik dakarz.

LIBURUTEGIA

Labayru Ikastegiaren egungo Euskal Biblioteka 1970ean sortu zen. Hasiera bateko asmoa Euskal Herriaren eta euskal kulturaren ganeko produkzio guztia batzea eta sailkatzea izan zan.

Labayru Ikastegiko Euskal Biblioteka aberastasun handiko gunetzat hartzen da euskal bibliografiaren arloan. Hogeta hamazortzi urte igaro dira sortu zenetik, eta ordurik hona beharrerako lagun eta diru-baliabide ugari eskaini zaio. Euskal kulturaren aditu eta ikerlarientzat emoten du aukerarik zabalena; eta horreek guztiak gura dabenean gerturatu daitezke.

 HITZ BILAKETAK

 Hiztegi bi ditugu kontsultarako: Labayru Hiztegia ( euskera-gaztelania) eta Diccionario Labayru (castellano-euskara). Lehenengoa aukeratuz gero, hau ageriko zaigu:

 

  

Labayru Hiztegian zaudela, hutsik dagoen laukian aurkitu nahi duzun hitza idatzi behar da; ez badakizu zehatz zelan idazten den, nahiko izango duzu bertan hasierako silaba bat edota bi idatzita, -(e)tik hasita dalako berez datorren bilaketa-modua. Gero, bilatu botoia sakatu eta badago.

Bilaketa-modu horretaz gainera,  beste bilaketa-modu bi ere baditugu, berbea osorik eta daukala deritxenak. Lehenengoa hautu ezkero, zuzen joango zara tekleatu duzun berbara; bigarrena erabili ezkero,  idatzi duzun silaba hori daukaten berba guztien zerrendak agertuko zaizkizu.

Kontuan euki atzizki, aurrizki, artizki edo konposizio-hizkiren bat bilatu nahi baduzu, aurretik edo atzetik gidoia duelarik egin behar duzula.

 

 

 Zeuk zehaztutako bilaketa-baldintzak betetzen dituen hitzak erakutsiko dizkizu programak. Zerrenda horretako berba bakoitxari sakatu ezkero, horren gaineko azalpen linguistiko osoa eukiko duzu, esanguren arabera atondurik.

Esangura bakotxak bere kategoria gramatikala ekarriko du, adiera-zenbakiaren ostean; behar denean, marka estilistikoaz, zehaztapen tematikoaz eta izen zientifikoaz be hornituta etorriko da, ordena horretan etorririk.

 

 

Esanahi bakotxari dagozkion ordainak azpian pilaturik ikusiko dituzu. Horren atzean, sarrera-hitzari dagokion ohar edo azalpen semantiko zein gramatikalen bat ere irakurriko duzu. Eskumako aldean, hitz nagusiari lotutako lokuzioak edo azpisarrerak ere kontsultagai daude; hauen fitxak ikusi nahi izan ezkero, sakatzea baino ez daukazu. 

Eta azkeneko lerroan, sarrera-hitzaren sinonimorik garrantzitsuenak ageri dira alfabetikoki. 

  • ADIERA ZK. | KAT. GRAM. | MARKA ESTILIST. | ZEHAZT. TEMATIKOA | IZEN ZIENTIFIKOA
  • ORDAINAK
  • OHARRAK
  • SINONIMOAK

Adibideen erabilpena oso aberatza da hiztegi honetan, nabari da egituratzeko orduan erabilitako corpusa oso zabala izan dela. Hona hemen adibide bat:

BIZKAIERA ETA BATUA ( BIALTZE-OHARRAK )

Labayru Hiztegiak euskera baturako onarturik dauden hitzekin batera, bizkaiera idatzirako finkatu diran hitzak ere badakartza. Bizkaiera eta batua erregistroetako hitz baliokideak botoi baten bidez loturik daude hiztegi online honetan.

Konturako, burdi bizkaierazko hitzak gurdi batuzko berbakidera eramango zaitu jasoa botoiari sakatuta; eta beste erara ere bardin-bardin, hau da, gurditik burdira joan zaitezke lotura-botoi hori erabilita.

 

 

ESTEKAK

Labayru Ikastegia / Hiztegia Online http://zerbitzuak.labayru.org/diccionario/hiztegiasarrera.asp

Etiquetas:

  • Etiquetas