Littera Deusto

Liburutegi digital edo birtualetan, bilatu nahi diren errekurtsoak formatu digitalean (pdf, doc, etab.) aurkitu ditzakegu, eta ordenagailuen bidez egin ditzakegu gure bilaketak. Horretarako, bilaketa iturriak erabilgarriak egon behar dira uneoro, eta ez dauka garrantzirik informazio iturri hau prozesatu eta bildu duten pertsonak non dauden edo nortzuk diren. Liburutegi digitalen edo birtualen azalpena eman ondoren, Bizkaian […]

[Lee más →]

E-book eta liburuen arteko desberdintasunak ikusi baino lehen, e-booken zer diren eta zertarako balio duten azalduko dut. E-booka liburu bat irakrtzeko erabiltzen dugu, baian formatu digitalean; hau da, pantaila batetan. E-book esaten dugunean bi definizio desberdin adierazten ditugu. Lehena, formatu elektronikora pasatutako paperezko liburua esan nahi digu; eta bigarrena, E-bookak irakurtzeko erabiltzen ditugun aparatuak. E-bookaren […]

[Lee más →]

Tim Berners Lee Londresen jaion zen 1955.urteko ekainaren 8an, eta web-aren aitatzat kontsideratzen da. Bere ikerketetako informazioa elkartrukatzeko eta zabaltzeko beharraren aurrean, Tim-ek web-aren zati diren ideiak garatu zituen. Tim-ek eta bere taldeak denomizazio hauek sortu zituzten: HTML lengoaia (HyperText Markup Language) edo hipertestuaren etiketa lengoaia, HTTP protokoloa (HyperText Transfer Protocol), eta URL web-aren objetuen […]

[Lee más →]

 Galderei Erantzutea (ingelesez Question Answering) informazioa berreskuratzeko mota bat da. Lengoaia Naturalaren Prozesamendua behar duen teknologia da, baina beste dokumentu-berreskurapen sistema batzuk baino konplexuagoa. Sistema honek hainbat galdera mota aztertzen saiatzen da: listak, definizioak, nola, non, noiz, zergatik, etab. barneratuz. Bilaketa hauek aldatu daitezke dokumentu lokalen kolekzio txiki batetik, web guztira. Lehenengo Galdera Erantzun-Sistemak 1960.hamarkadan […]

[Lee más →]

Itzulpengintza Automatikoaren (ingelesez machine translation) helburua hau da: makina bat erabiliz hizkuntza bateko testu batetik beste hizkuntzako testu bat sortzea. Lengoaia naturalaren prozesamenduaren aplikaziorik interesgarriena, erabilgarriena eta osoena da. Makina itzultzaileak egiteko desioak 1940.hamarkadatik datoz, ordenagailuak eskura egon zirenetik, eta berehala bilakatu zen Itzulpengintza Automatikoa informatikaren aplikazioen artean arrakastatsuena; eta gaur egun Interneten aurkitu dezakegu edozein sistema […]

[Lee más →]

 Lengoaia Naturalaren Prozesamendua (gaztelaniaz Procesamiento de Lenguajes Naturales eta ingelesez Natural Language Processing) lengoaia naturalaren (giza lengoaiaren) bidez gizakien eta makinen artean daukaten komunikazioa era konputazionalean burutzea ikertzen du. Ikerketan ez dira soilik lengoaiaren ulermenean oinarritzen, giza ezagutzaren aspektu batzuetan eta memoriaren antolaketan ere oinarritzen dira. Lengoaia Naturalaren Prozesamendua adimen artifizialaren barnean sortu zen lehen adarra […]

[Lee más →]

Adimen artifizialak hainbat definizio ditu. Wikipedian, adibidez, horrela definitzen da: “izaki bizidunen prozesu arrazional eta deduktiboak burutzeko makina batek duen gaitasuna”. Allen Newellek, aldiz, horrela definitzen du adimen artifiziala: “estudio de los mecanismos de la inteligencia y las tecnologías que lo sustentan”. Beste definizio bat hau izan daiteke: “disciplina científico-técnica que trata de crear sistemas artificiales […]

[Lee más →]

Hauek dira nik aukeratu ditudan hamabi gaiak: Adimen artifiziala Hizkuntz ereduak Informazio erauzketa Plataforma eleanitza Lengoaia naturalaren prozesamendua Parsing-a eta tagging-a Openphone Informazio berreskurapena Web semantikoa Itzulpengintza automatikoa Erreferentziak: Language Technology World. (2007, February 19). Retrieved March 14, 2007, from http://www.lt-world.org/ The Association for Computacional Linguistics, (2009), USA. 2009ko maiatzaren 29, 12:58an kontsultatua: http://www.aclweb.org/ Adimen […]

[Lee más →]

Lengoaia naturalaren (giza lengoaiaren) bidez gizaki eta makinen arteko komunikazioa era konputazionalean burutzea ikertzen duen zientzia da lengoaia naturalen prozesamendua. Mundu osoan zehar lengoaia naturalen prozesamendua ikertzen duten hainbat zentro daude. Nik Euskal Herrian, Espainian eta Afrikan dauden ikerketa zentroak aztertuko ditut: Ixa Taldea: Euskal Herriko ikerketa zentro hau 1987.urtean sortu zen, eta beraien helburu nagusienena […]

[Lee más →]

Yorick Wilks zientifikoa 1939.urtean jaio zen Britainia Handian, eta Cambridg-eko Pembroke ikastetxean ikasi zuen. Gaur egun, adimen artifizialeko irakaslea da Sheffield-eko unibertsitatean. Ordenagailuetan dagoen lengoai naturalen ulermenean Yorick aitzindaria da, eta hizkuntzalaritza konputazionalean (giza lengoaia ikertu eta aztertzeko informatikaz baliatzen den arloan ) ikerketa asko egin ditu.
Yorick Wilks-ek esperientzia handia dauka lan-munduan. Hainbat sari irabazi […]

[Lee más →]

Martin Kay zientifikoa, Britainia Handian jaio eta hezitakoa, linguistika konputazionalean egindako lanagatik ezaguna da. 1958.urtean Cambridge-ko Hizkuntza Inbestigazio Unitatean (linguistika konputazionaleko lehenengo zentroetariko batean) hasi zen lanean. 1961.urtean Santa Monicako, California, «Rand Corporation” erakundera joan zen, tradukzio automatikoaren buru bihurtuz. Gaur egun, Stanford unibertsitateko Linguistika irakaslea da, baita Saarland unibertsitatean Linguistika Konputazionaleko ohorezko irakaslea. Bere […]

[Lee más →]

Web-a internet eta hipertestuaz osaturik dago, baina lehenengo hiru kontzeptuak definitu beharko ditugu.
Web-a, edo World Wide Web, 1989.urtean sortu zuten Tim Berners-Lee eta Robert Cailliauk, eta 1992.ean publikatu. Web-a hipertestuz osaturik dagoen sistema bat da, Internet erabiltzen duena bere garraiobidea bezala, edo beste era batean esanda: Internet exploratzeko modu grafikoa.Web-a eta Internet ez dira gauza […]

[Lee más →]